Месец: м.г

Осигурениците кои прв пат пристапуваат во задолжително пензиско и инвалидско осигурување по 1 јануари 2019 година и на датумот на пристапувањето се помлади од 40 години, должни се да се зачленат и да плаќаат придонеси во задолжителен пензиски фонд (втор столб) по сопствен избор се додека имаат својство на осигуреник во задолжителното пензиско и инвалидско осигурување.

Фондот на пензиското и инвалидското осигурување на Северна Македонија времено ги распределува овие осигуреници во задолжителен пензиски фонд од денот на нивното пристапување во задолжително пензиско и инвалидско осигурување.

Агенцијата за супервизија на капитално финансирано пензиско осигурување МАПАС е должна писмено да ги информира времено распределените дека согласно Закон се должни да се зачленат во задолжителен пензиски фонд во рок од три месеци сметано од датумот на пристапување во задолжителното пензиско и инвалидско осигурување.

Во овој рок времено распределените осигуреници имаат можност да изберат во кој задолжителен пензиски фонд ќе се зачленат со склучување на договор за членство со агент на пензиското друштво кој управува со тој задолжителен пензиски фонд.

Времено распределените осигуреници кои нема да потпишат договор за членство во рок од три месеци од датумот на пристапување во задолжителното пензиско и инвалидско осигурување, по истекот на тој рок, стануваат трајно распределени членови на задолжителниот пензиски фонд во кој биле времено распределени.

Осигурениците кои ќе станат трајно распределени членови во задолжителен пензиски фонд ќе добијат писмено известување од страна на пензиското друштво во кое станале трајно распределен член со информации за нивните права и обврски од членувањето.

Исклучоци

Осигурениците на кои стажот на осигурување им се смета со зголемено траење и осигурениците од Глава VII – Стекнување и остварување на правата на определени категории осигуреници под посебни услови, не се опфаќаат во вториот пензиски столб, доколку имаат навршен стаж на осигурување со зголемено траење кој овозможува намалување на старосната граница за остварување право на старосна пензија за најмалку една година.

Осигурениците кои во текот на осигурувањето ќе добијат својство на осигуреник како индивидуален земјоделец, физички лица кои се регистрирани како вршители на самостојна дејност за трговија на мало на тезги и пазари  престануваат да бидат членови во вториот пензиски столб.

Осигурениците кои се во работен однос или самовработени лица со полно работно време и за кои е утврдено ослободување од плаќање на придонесите од задолжително социјално осигурување согласно со Законот за вработувањето и осигурување во случај на невработеност, не се задолжителни членови во вториот пензиски столб за период за којшто е утврдено ослободувањето од плаќање на придонесите од задолжително социјално осигурување.

Пензискиот систем во РСМ се состои од три столба, и тоа:

Прв столб – систем за тековно финансирање, осигурување зо основна генерациска солидарност; 

Втор столб – задолжително капитално финансирано пензиско осигурување;

Трет столб – доброволно капитално финансирано пензиско осигурување.

Првиот столб се однесува на задолжителниот државен пензиски фонд кој функционира според принципот на генерациска солидарност, врз основа на тековно финансирање, што значи дека придонесите на тековните обврзници се користат за финансирање на пензиските надоместоци за тековните пензионери.

Овој столб функционира врз основа на дефинираните пензии, што значи дека износот на резервирањата за пензии се пресметува според претходно утврдена формула. Старосните, инвалидските, семејните и минималните пензиии се исплаќаат од првиот столб.

Сите тековно вработени уплаќаат придонеси за пензиско и инвалидско осигурување во првиот столб. Имено, првиот столб се финансира врз тековна основа (PAYG), а тоа значи дека со придонесите од постојните осигуреници се исплаќаат пензиите на сегашните пензионери.

Вториот и третиот столб се понови во системот и значат воспоставување капитално финансирано пензиско осигурување во кое се врши капитализација на уплатените придонеси на име и на сметка на членот.

Овие два столба функционираат врз принципот на т.н. дефинирани придонеси, односно кај нив однапред е определено нивото на придонеси што се уплаќа, додека пензијата се утврдува дополнително во зависност од акумулираниот износ.

Задачи и функции на пензиските системи

Пензиските системи имаат големa улога во општеството бидејќи обезбедуваат заштита на населението и економска стабилност на земјата. Основната задача на пензискиот систем е да овозможи исплата на акумулираните средства на вработените кога тие ќе ги исполнат законските услови за добивање статус пензионери.

Пензискиот систем е специфичен и тој мора да биде дизајниран според потребите на населението, односно да овозможува исполнување на следниве функции, и тоа:

· управување со пензиските фондови (менаџмент);

· прибирање придонеси и податоци, распоредување и контрола;

· управување со средствата, т.е. спроведување политика на инвестирање, избор на инвестиции, управување со портфолиото и управување со ризиците;

· администрирање, односно одржување база на податоци за членството, водење индивидуални сметки, ИТ системи, исплата на пензии, сметководство, човечки ресурси;

· чување на средствата, авторизација и порамнување (чувар);

· извршување трансакции (брокери);

· вреднување на средствата, односно пресметка на вредноста на нето средствата, пресметка на вредноста на сметководствената единица, откуп и ослободување од единици;

· усогласеност со регулативата, известување и објавување податоци и информации, т.е. извештаи за регулаторот, за поединци или други владини институции итн.